آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که این حجم عظیم داده‌های جهان در کجا ذخیره می‌شود؟

طبق آمار Statista، پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025، حجم داده‌های جهانی به 46 زِتا بایت برسد. این حجم عظیم از اطلاعات، چالش‌های بی‌سابقه‌ای را برای ذخیره‌سازی، پردازش و تجزیه و تحلیل داده‌ها به وجود آورده است. روش‌های سنتی ذخیره‌سازی اطلاعات، مانند هارد دیسک‌ها و سرورهای محلی، دیگر برای پاسخگویی به این نیازها کافی نیستند.

در اینجا دیتاسنتر ابری به عنوان یک راه حل نوین وارد عمل می‌شود. مرکز داده ابری ، مجموعه‌ای از سرورها و سیستم‌های ذخیره‌سازی است که به جای یک مکان فیزیکی ثابت، در فضای مجازی و بر روی شبکه‌های ابری قرار دارند. این امر به کاربران امکان می‌دهد تا به جای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فیزیکی پرهزینه، به منابع و خدمات دیتاسنتر ابری به صورت "پرداخت به ازای مصرف" (Pay-as-you-go) دسترسی داشته باشند. در این مقاله درباره هر آن چبزی که نیاز است تا راجب مرکزداده ابری بدانید بصورت کامل و جامع صحبت شده است .

دیتاسنتر ابری (cloud data center)چیست؟

در دنیای امروز که حجم داده‌ها به طور تصاعدی در حال افزایش است، دیگر راه‌اندازی و نگهداری مراکز داده سنتی پاسخگوی نیازها نیست. دیتاسنترهای ابری به عنوان راه‌حلی نوین، انقلابی در دنیای ذخیره‌سازی و پردازش اطلاعات ایجاد کرده‌اند. اما مرکز داده ابری دقیقاً چیست و چگونه کار می‌کند؟

در ساده‌ترین تعریف، دیتاسنتر ابری به مجموعه‌ای از منابع IT مانند سرور، ذخیره‌ساز  و شبکه گفته می‌شود که به جای قرارگیری در یک مکان فیزیکی مشخص، به صورت مجازی و از طریق اینترنت ارائه می‌شوند. به این ترتیب، کاربران می‌توانند با استفاده از مرورگر وب یا هر دستگاه دیگری به این منابع دسترسی داشته باشند.

تفاوت دیتاسنتر ابری با دیتاسنتر سنتی

دیتاسنتر ابری، برخلاف مدل سنتی که در یک مکان فیزیکی خاص قرار دارد، از طریق اینترنت قابل دسترسی است.یعنی بطور مثال اگر مراکز داده ابری شرکت آمازون را در نظر بگیریم مراکز داده این شرکت در کشورهای مختلفی و در مناطق مختلفی از آن کشورها قرار دارند که اغلب مکان آن ها محرمانه است .در این مدل مرکز داده یک مکان ثابت برای استقرار وجود ندارد .

در مقابل، دیتاسنترهای سنتی در یک مکان فیزیکی خاص مانند محل شرکت شما قرار دارند. این مدل معمولاً برای سازمان‌هایی که به امنیت بالا و کنترل کامل بر اطلاعات خود نیاز دارند، مناسب است. با این حال، راه‌اندازی و نگهداری دیتاسنتر سنتی می‌تواند هزینه زیادی داشته باشد و از نظر مقیاس پذیری نیز محدود باشد.

اجزای اصلی دیتاسنتر ابری

• سرور: قلب تپنده دیتاسنتر ابری، سرورها هستند. این سرورها وظایف مختلفی مانند میزبانی وب‌سایت‌ها، برنامه‌های کاربردی و پایگاه‌های داده را بر عهده دارد.
• ذخیره‌سازی: کلیه اطلاعات و داده‌ها در فضای ذخیره‌سازی ابری ذخیره می‌شوند. این داده‌ها می‌توانند شامل اسناد، تصاویر، ویدیوها و هر نوع فایل دیگری باشند.این فضای ذخیره سازی می‌تواند به صورت هارد دیسک، حافظه‌های فلش یا دیسک‌های نوری باشد.
• شبکه: شبکه ابری زیربنای ارتباطی دیتاسنتر  است و وظیفه اتصال سرورها، فضای ذخیره‌سازی و کاربران را به یکدیگر بر عهده دارد. این امر به کاربران امکان می‌دهد تا به اطلاعات خود از هر نقطه و در هر زمان دسترسی داشته باشند.

بزرگترین و معروف ترین سازمان های ارائه دهنده خدمات ابری

• آمازون: آمازون وب سرویس (AWS) یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های ابری در جهان است.
• مایکروسافت: Azure پلتفرم دیتاسنتر ابری مایکروسافت است که خدمات متنوعی را به کاربران ارائه می‌دهد.
• گوگل: گوگل کلود (GCP) پلتفرم  ابری گوگل است که به خاطر هوش مصنوعی و قابلیت‌های یادگیری ماشین خود شناخته شده است.

مزایای دیتاسنتر ابری

دیتاسنترهای سنتی، با وجود مزایایی که دارند، چالش‌های متعددی را نیز به همراه دارند، از جمله هزینه‌های بالا، مقیاس‌پذیری محدود و پیچیدگی در مدیریت. مرکز داده ابری راه‌حلی نوین برای این چالش‌ها ارائه می‌دهد. این مدل برای ذخیره‌سازی و پردازش اطلاعات، به جای استفاده از تجهیزات فیزیکی در یک مکان واحد، از منابع به اشتراک گذاشته‌شده در سراسر اینترنت استفاده می‌کند. این امر مزایای متعددی را به همراه دارد، از جمله:

مزایای اقتصادی

• صرفه‌جویی در هزینه‌های زیرساخت: این دیتاسنترها نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه هنگفتی برای خرید و نگهداری تجهیزات ندارند. شما می‌توانید به‌صورت اشتراکی از منابع قدرتمند در سراسر جهان استفاده کنید و فقط به اندازه مصرفتان (Pay-as-you-go) هزینه بپردازید.
• هزینه‌های عملیاتی پایین: این مراکزداده وظایف پرهزینه مانند نگهداری و به‌روزرسانی نرم‌افزار و سخت‌افزار را به عهده ارائه‌دهنده خدمات ابری می‌گذارند. این امر منجر به کاهش قابل‌توجه هزینه‌های عملیاتی برای کسب‌وکارها می‌شود.
• مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری: مراکزداده ابری به‌راحتی و به‌سرعت قابل‌مقیاس هستند. شما می‌توانید منابع خود را به‌صورت لحظه‌ای و متناسب با نیازتان افزایش یا کاهش دهید. این انعطاف‌پذیری به‌ویژه برای کسب‌وکارهای در حال رشد بسیار حائز اهمیت است.

مزایای امنیتی

• امنیت داده‌ها در سطح سازمانی: دیتاسنترهای ابری از بالاترین سطح امنیت برخوردار هستند. ارائه‌دهندگان خدمات ابری از اقدامات امنیتی پیشرفته‌ای مانند فایروال‌ها، رمزگذاری داده‌ها و نظارت شبانه‌روزی برای محافظت از اطلاعات شما استفاده می‌کنند.

• حفاظت در برابر بلایای طبیعی: این دیتاسنتر ها  در مکان‌های مختلف و پراکنده در سراسر جهان قرار دارند. این امر به این معنی است که اطلاعات شما در برابر بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله و آتش‌سوزی ایمن خواهد بود.

• پشتیبان‌گیری و بازیابی اطلاعات: مراکزداده ابری به طور خودکار از اطلاعات شما پشتیبان‌گیری می‌کنند و در صورت بروز مشکل، به سرعت آنها را بازیابی می‌کنند.

مزایای عملیاتی 

• دسترسی آسان به اطلاعات از هر نقطه: با استفاده از این مراکز داده ، می‌توانید از هر نقطه و با هر دستگاهی به اطلاعات خود دسترسی داشته باشید. این امر برای کسب‌وکارهایی که کارکنان از راه دور دارند یا نیاز به دسترسی فوری به اطلاعات در حین سفر دارند، بسیار مفید است.
• مدیریت آسان: آن ها به‌راحتی و از طریق یک رابط کاربری ساده قابل‌مدیریت هستند. شما می‌توانید بدون نیاز به دانش فنی تخصصی، سرورها، شبکه‌ها و فضای ذخیره‌سازی خود را مدیریت کنید.
• به‌روزرسانی خودکار: این مراکز داده به‌طور خودکار به‌روزرسانی می‌شوند. این امر به این معنی است که شما همیشه از جدیدترین نرم‌افزار و سخت‌افزار استفاده می‌کنید و نیازی به نگرانی در مورد به‌روزرسانی دستی سیستم‌ها نیست.

بخش دوم : کاربردهای دیتاسنتر ابری در صنایع مختلف

دیتاسنترهای ابری به عنوان انقلابی در دنیای فناوری اطلاعات، نقشی اساسی در تحول دیجیتال صنایع مختلف ایفا می‌کنند. این مراکز عظیم داده، با ارائه منابع و خدمات به صورت "پرداخت به ازای مصرف" (Pay-as-you-go) و با قابلیت دسترسی بالا، مقیاس‌پذیری و امنیت، طیف گسترده‌ای از راه‌حل‌ها را برای نیازهای متنوع صنایع مختلف ارائه می‌کنند. در این بخش، به بررسی برخی از کاربردهای خاص مراکزداده ابری در صنایع مختلف و مثال‌های واقعی از شرکت‌های موفق در این زمینه می‌پردازیم.

1. صنعت خرده‌فروشی:

• ذخیره‌سازی و تجزیه و تحلیل داده‌های حجیم مشتریان: این مراکز داده به خرده‌فروشان امکان می‌دهند تا داده‌های مربوط به تراکنش‌ها، رفتار مشتریان و موجودی کالا را به طور کارآمد ذخیره و تجزیه و تحلیل کنند. این امر منجر به شخصی‌سازی تجربیات خرید، بهینه‌سازی زنجیره تامین و افزایش وفاداری مشتری می‌شود.
• ارائه پلتفرم‌های تجارت الکترونیک مقیاس‌پذیر:  آنها بستر مناسبی را  برای پلتفرم‌های تجارت الکترونیک با ترافیک بالا و تقاضای متغیر ارائه می‌کنند. این امر به خرده‌فروشان آنلاین امکان می‌دهد تا به راحتی در زمان‌های پیک تقاضا ظرفیت خود را افزایش دهند و بدون نیاز به سرمایه‌گذاری‌های سنگین در زیرساخت‌های داخلی، به مشتریان خود خدمات ارائه کنند.

نمونه: شرکت آمازون، پیشرو در تجارت الکترونیک، از مراکزداده ابری خود برای پشتیبانی از پلتفرم جهانی خود و ارائه خدمات به میلیون‌ها مشتری در سراسر جهان استفاده می‌کند.

2. صنعت خدمات مالی:

• ارائه خدمات بانکداری آنلاین و موبایلی امن: با ارائه سطوح بالایی از امنیت و انطباق با مقررات، بستر مناسبی برای ارائه خدمات بانکداری آنلاین و موبایلی امن به مشتریان فراهم می‌کنند.
• تجزیه و تحلیل داده‌های مالی برای کشف تقلب و مدیریت ریسک: موسسات مالی از این دیتاسنترها برای تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده‌های مالی به منظور شناسایی الگوهای تقلب، ارزیابی ریسک اعتباری و ارائه محصولات و خدمات مالی شخصی سازی شده استفاده می‌کنند.

نمونه: بانک بارکلی از مراکزداده ابری  برای ارائه خدمات بانکداری آنلاین و موبایلی به میلیون‌ها مشتری در بریتانیا استفاده می‌کند.

3. صنعت مراقبت‌های بهداشتی:

• ذخیره‌سازی امن سوابق پزشکی: دیتاسنترهای ابری با ارائه سطوح بالایی از امنیت و انطباق با HIPAA، مکانی امن برای ذخیره‌سازی سوابق پزشکی الکترونیکی (EHR) و سایر اطلاعات حساس بیماران ارائه می‌کنند.

• اشتراک‌گذاری داده‌های بیمار برای تسهیل همکاری بین متخصصان پزشکی:  این دیتاسنترها بستر مناسبی برای اشتراک‌گذاری امن داده‌های بیمار بین پزشکان، بیمارستان‌ها و سایر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی فراهم می‌کنند که منجر به بهبود مراقبت‌های بیمار و صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود.

نمونه: mayo clinic از دیتاسنترهای ابری برای ذخیره‌سازی امن سوابق پزشکی الکترونیکی میلیون‌ها بیمار و تسهیل همکاری بین پزشکان در سراسر جهان استفاده می‌کند.

4. صنعت تولید:

• مدیریت زنجیره تامین بهینه: به تولیدکنندگان امکان می‌دهند تا داده‌های مربوط به زنجیره تامین خود را در زمان واقعی جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل کنند که منجر به بهینه‌سازی موجودی کالا، کاهش زمان تحویل و افزایش کارایی کلی می‌شود.

• انجام رباتیک و اتوماسیون صنعتی: این مراکز داده قدرت محاسباتی مورد نیاز برای رباتیک و اتوماسیون صنعتی را به طور real-time ارائه می‌کنند که منجر به افزایش دقت، کارایی و ایمنی در فرآیندهای تولید می‌شود.

نمونه: شرکت جنرال الکتریک از این دیتاسنترها برای مدیریت زنجیره تامین پیچیده خود و بهینه سازی عملکرد کارخانه‌های خود در سراسر جهان استفاده می‌کند.

5. صنعت رسانه و سرگرمی:

• ذخیره‌سازی و توزیع محتوای دیجیتال: این مراکز داده با ظرفیت ذخیره‌سازی بالا و پهنای باند وسیع، بستر مناسبی برای ذخیره‌سازی، مدیریت و توزیع محتوای دیجیتال مانند فیلم، موسیقی و بازی به مخاطبان در سراسر جهان ارائه می‌کنند.
• ارائه سرویس‌های استریمینگ: آن ها زیرساخت مورد نیاز برای ارائه خدمات استریمینگ زنده و تقاضا با کیفیت بالا را به طورمقیاس پذیر ارائه می‌کنند.

نمونه: شرکت نت‌فلیکس از این دیتاسنترها برای ارائه خدمات استریمینگ فیلم و سریال به میلیون‌ها مشترک در سراسر جهان استفاده می‌کند.

6. دولت الکترونیک

• ارائه خدمات الکترونیکی به شهروندان: این دیتاسنترها بستر مناسبی برای ارائه خدمات الکترونیکی مانند اخذ مجوز، پرداخت مالیات و دسترسی به اطلاعات دولتی به شهروندان به صورت online ارائه می‌کنند.
• تجزیه و تحلیل داده‌های حجیم برای بهبود تصمیم‌گیری: دولت‌ها از این دیتاسنترها برای تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده‌ها مانند داده‌های مربوط به جرم و جنایت، ترافیک و بهداشت عمومی به منظور بهبود تصمیم‌گیری و ارائه خدمات بهتر به شهروندان استفاده می‌کنند.

نمونه: دولت انگلستان از این مراکز داده برای ارائه خدمات online به شهروندان و تجزیه و تحلیل داده‌های مربوط به جرم و جنایت برای بهبود امنیت عمومی استفاده می‌کند.

همانطور که مشاهده کردید، دیتاسنترهای ابری طیف گسترده‌ای از راه‌حل‌ها را برای نیازهای متنوع صنایع مختلف ارائه می‌کنند. با ارائه منابع و خدمات به صورت "پرداخت به ازای مصرف"، مقیاس‌پذیری، امنیت و قابلیت دسترسی بالا، این دیتاسنترها به عنوان کاتالیزوری برای تحول دیجیتال در سراسر جهان عمل می‌کنند.

بخش سوم : چالش های مرکز داده ابری

اگرچه مرکز داده ابری مزایای فوق‌العاده‌ای را برای کسب‌وکارها در سراسر جهان به ارمغان آورده‌اند، اما این فناوری نیز بی‌نقص نیست. در این بخش، به برخی از مهم‌ترین چالش‌های این دیتاسنترها می‌پردازیم .

1. امنیت

امنیت داده‌ها همیشه یک نگرانی اساسی برای هر کسب‌وکاری بوده است و در فضای ابری نیز از این قاعده مستثنی نیست. هکرها دائماً به دنبال راه‌هایی برای نفوذ به دیتاسنترهای ابری و سرقت اطلاعات حساس هستند.

2. حریم خصوصی و داده های محرمانه

ذخیره‌سازی داده‌های حساس و یا محرمانه در فضای ابری می‌تواند نگرانی‌هایی را در مورد حریم خصوصی ایجاد کند. قوانین متعددی در سراسر جهان وجود دارد که نحوه جمع‌آوری، استفاده و ذخیره‌سازی داده‌های شخصی را تنظیم می‌کند.

3. وابستگی

هنگامی که داده‌ها و برنامه‌های کاربردی شما در فضای ابری قرار دارند، تا حد زیادی به ارائه دهنده خدمات ابری خود وابسته هستید. در صورت بروز مشکل در زیرساخت‌های ابری، می‌تواند منجر به اختلالات گسترده در کسب‌وکار شما شود.

4.نیاز به اتصال دائم به اینترنت

درست است که دسترسی به اینترنت، مزیت بزرگی برای مرکزداده ابری محسوب می‌شود و امکان استفاده از آن را در هر مکانی فراهم می‌کند. اما این وابستگی، چالشی هم به همراه دارد. قطعی اینترنت، حتی برای مدت کوتاهی، می‌تواند دسترسی به اطلاعات حیاتی را مختل کند و ضررهای مالی و عملی قابل توجهی به دنبال داشته باشد.

بخش چهارم :دیتاسنتر ابری گزینه‌ای ایده‌آل برای چه کسب‌وکارهایی است؟

• کسب و کارهای کوچک و متوسط (SMBs): این مراکز داده می‌تواند به این کسب و کارها در صرفه‌جویی در هزینه‌ها و افزایش انعطاف‌پذیری کمک کند.
• شرکت‌های بزرگ و چندملیتی:دیتاسنتر ابری با ارائه مقیاس‌پذیری بالا و دسترسی جهانی، به شرکت‌های بزرگ و چندملیتی کمک می‌کند تا داده‌ها و اطلاعات خود را به طور امن و کارآمد در سراسر جهان مدیریت کنند. این امر به این شرکت‌ها امکان می‌دهد تا خدمات خود را به طور گسترده به مشتریان در سراسر دنیا ارائه دهند.
• کسب و کارهای آنلاین و وب‌سایت‌ها: دیتاسنتر ابری برای میزبانی وب‌سایت‌ها، بلاگ‌ها و اپلیکیشن‌ها ایده‌آل است.
• شرکت‌های تکنولوژی و استارتاپ‌ها: دیتاسنتر ابری با ارائه محیطی پویا و قابل‌تغییر، به شرکت‌های تکنولوژی و استارتاپ‌ها کمک می‌کند تا به سرعت ایده‌های خود را به مرحله اجرا درآورند و نیازهای متغیر بازار را برآورده کنند.
• سازمان‌های دولتی و آموزشی: دیتاسنتر ابری می‌تواند به این سازمان‌ها در ذخیره‌سازی ایمن داده‌ها و ارائه خدمات بهتر به کاربران کمک کند.

بخش پنجم : انواع مدل‌های استقرار دیتاسنتر ابری

1. ابر عمومی

• ارائه دهندگان خدمات ابری مانند آمازون وب سرویس (AWS)، مایکروسافت Azure و گوگل کلود پلتفرم (GCP) و ... منابع ابری را در مقیاس عظیم ارائه می‌کنند که به طور عمومی در دسترس هستند.
• این مدل برای کسب‌وکارهایی که به دنبال راه‌حلی مقرون به صرفه، انعطاف‌پذیر و قابل‌مقیاس هستند ایده‌آل است.
• مزایا: مقرون به صرفه، انعطاف‌پذیر، مقیاس‌پذیر، بدون نیاز به مدیریت زیرساخت
• معایب: عدم کنترل کامل بر روی منابع، نگرانی‌های امنیتی، عدم انطباق با برخی از مقررات
• نمونه‌ها: وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک، برنامه‌های کاربردی موبایل، پلتفرم‌های داده‌های بزرگ

2. ابر خصوصی

• منابع ابری در یک محیط اختصاصی، چه در محل و چه در یک مرکز داده میزبانی شده توسط یک ارائه دهنده خدمات ابری، مستقر می‌شوند.
• این مدل به سازمان‌ها کنترل و امنیت بیشتری را بر روی داده‌ها و برنامه‌های کاربردی خود می‌دهد.
• مزایا: امنیت و کنترل بالا، انطباق با مقررات، سفارشی‌سازی
• معایب: هزینه‌های بالا، پیچیدگی بیشتر، مقیاس‌پذیری محدود
• نمونه‌ها: سازمان‌های دولتی، موسسات مالی، شرکت‌های مراقبت‌های بهداشتی

3. ابر هیبریدی

• ترکیبی از ابر عمومی و خصوصی که به سازمان‌ها امکان می‌دهد مزایای هر دو مدل را داشته باشند.
• برای مثال، می‌توان از ابر عمومی برای ذخیره‌سازی داده‌های غیرحساس و از ابر خصوصی برای ذخیره‌سازی داده‌های حساس استفاده کرد.
• مزایا: انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری، امنیت، کنترل
• معایب: پیچیدگی بیشتر، هزینه‌های اضافی برای مدیریت چندین محیط

4. ابر چندگانه

• استفاده از چندین ابر عمومی یا خصوصی از ارائه دهندگان مختلف برای توزیع بار، افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش خطر وابستگی به یک ارائه دهنده واحد.
• این مدل برای سازمان‌های بزرگ و پیچیده که نیاز به حداکثر انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری دارند، ایده‌آل است.
• مزایا: انعطاف‌پذیری بالا، مقیاس‌پذیری، قابلیت اطمینان، کاهش خطر وابستگی به یک ارائه دهنده
• معایب: پیچیدگی بیشتر، هزینه‌های اضافی برای مدیریت چندین محیط
• نمونه‌ها: سازمان‌های جهانی با عملیات در چندین کشور، شرکت‌های با نیازهای متغیر به منابع محاسباتی

نتیجه گیری

همانطور که در این مقاله به تفضیل شرح داده شد، دیتاسنترهای ابری انقلابی در دنیای فناوری اطلاعات ایجاد کرده‌اند و نقشی اساسی در تحول دیجیتال صنایع مختلف ایفا می‌کنند. این مراکز عظیم داده با ارائه منابع و خدمات به صورت "پرداخت به ازای مصرف" ، با قابلیت دسترسی بالا، مقیاس‌پذیری و امنیت، طیف گسترده‌ای از راه‌حل‌ها را برای نیازهای متنوع صنایع مختلف ارائه می‌کنند. همچنین با ارائه مزایای بیشماری مانند کاهش هزینه ها ،افزایش دسترسی ،افزایش امنیت ،نوآوری و چابکی و ... می تواند جایگزین مناسبی برای دیتاسنترهای سنتی باشند .

انتخاب دیتاسنتر مناسب برای کسب و کار شما می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. با توجه به تنوع گزینه‌های موجود، مهم است که با متخصصان مجرب مشورت کنید تا بهترین راه حل را برای نیازهای خود پیدا کنید. شرکت فیدار کوثر با بهره‌گیری از دانش و تجربه متخصصان و مهندسین خود در زمینه طراحی و ساخت انواع دیتاسنتر ها ، آماده ارائه مشاوره تخصصی برای انتخاب دیتاسنترمناسب کسب و کار شما است.  همین امروز با ما تماس بگیرید و به دنیای تحول دیجیتال  قدم بگذارید!